Rusz się stworzenie

Siedemnastowieczna muzyka z jarosławskiego klasztoru benedyktynek to jedyny znany dotąd na świecie przykład polichóralności wykonywanej w całości przez kobiety i tworzonej specjalnie dla muzykujących zakonnic. W programie dwuchórowe Stabat Mater oraz łacińskie motety maryjne. Z repertuaru benedyktynek sandomierskich wybrane zostały 4-głosowe opracowania najpiękniejszych staropolskich pieśni pasyjnych z początku osiemnastego wieku oraz utwory organowe zachowane w rękopisie o wdzięcznym tytule Xiąszka do churu do grania. Utwory wykonają śpiewaczki z bazylejskiego Ensemble Peregrina oraz krakowskiego zespołu wokalnego Flores Rosarum pod kierunkiem Agnieszki Budzińskiej Bennett. Przy organach Maria Erdman – specjalistka od organowego repertuaru zakonnic.

Kobieca pobożność związana z postacią Maryi, tematem Męki Pańskiej oraz Zmartwychwstania, która rozwijana była z charakterystyczną wrażliwością za kratami klauzury i chóru zakonnego, stoi na marginesie historii muzyki religijnej. Polichóralność utrzymana w stile antico, z udziałem samych kobiet śpiewających w wysokim i niskim rejestrze, to fenomen w historii muzyki zupełnie wyjątkowy, a doświadczenie tego brzmienia jest niezwykłe dla współczesnych słuchaczy. Rozwój polifonii wokalnej zaczął się w okresie renesansu, o czym świadczą msze i motety, przeznaczone na chór a cappella. Natomiast wiek XVII to czas stopniowego wprowadzania instrumentów do kompozycji religijnych. W liturgii Kościoła zachodniego organy były obecne już w X wieku, jednak nie można było grać w czasie wykonywania przez chór części stałych (ordinarium missae), a tylko pomiędzy nimi, na zmianę (alternatim). W XVII w. praktyka wykonawcza pozwalała już na wzmacnianie głosów wokalnych przez instrumenty, ale do chórów należeli wyłącznie mężczyźni i chłopcy, którzy śpiewali dyszkantem (najwyższym głos), sopranem i altem. Utwory pochodzące z jarosławskiego klasztoru benedyktynek, to jedyny znany dotąd na świecie przykład polichóralności ad aequales – wykonywanej wyłącznie przez kobiety i tworzonej specjalnie dla muzykujących zakonnic. W archiwach polskich benedyktynek zachowały się również czterogłosowe pieśni w języku polskim oraz muzyka organowa spisana przez siostry zakonne.